تخمک
تخمک بزرگترین سلول در بدن انسان است و تنها سلولی است که با چشم غیر مسلح، قابل رویت است. اندازه تخمک را می توان با یک دانه شن مقایسه کرد!
سلول جنسی زن، تنها یک کروموزوم لازم برای باروری نیست، بلکه یک منبع ذخیره برای تغذیه رویان، جهت رشد آن است. منابع موجود در تخمک، رویان را قادر میسازد که قبل از رسیدن به دیواره رحم، اتصال به آن و دسترسی به منابع تغذیه ای، سالم بماند و خود را نجات دهد.
تخمک تنها با یک اسپرم جفت می شود و در این فرایند به سختی آن را انتخاب می کند. دانشمندان معتقدند که تخمک هنگام باروری، تابع اسپرم نیست و می تواند اسپرمی را که در بین باقی اسپرم ها برنده می شود، انتخاب کند.
تخمک به اسپرم هایی اجازه ورود می دهد که بهترین اطلاعات ژنتیکی (DNA) را داشته باشد. پس از آن اندامکی مخصوص، یک مانع ایجاد می کند که سایر اسپرم ها را دور کند.
تخمکهای انسانی بزرگترین سلولهای بدن هستند. تخمک به اندازهٔ یک کرک هلو است و حدود ۰/۱ میلی‌متر قطر دارد.
بدن زنان یک تخمک یا در موارد نادر، دو تخمک را در فاصلهٔ بین روزهای ۱۰ و ۱۹ در یک چرخهٔ قاعدگی یا حدود ۱۴ روز قبل از موعد شروع قاعدگی بعدی آزاد می‌کند و این سلول می‌تواند تا حدود ۱۲ تا ۲۴ ساعت پس از آن بارور شود.
اگر قصد بارداری دارید، لازم است بدانید که داشتن رابطهٔ جنسی قبل از این زمان نیز مفید است، زیرا اسپرم می‌تواند تا پنج یا شش روز در بدن یک خانم زنده بماند .
بیشتر بدانید : تعیین روز تخمک گذاری
- تخمک گذاری چگونه اتفاق می افتد؟
تخمک گذاری چگونه انجام می شود؟
هنگامی که هورمون های آزاد شده از هیپوفیز این سلول را برای بلوغ تحریک می کنند، فولیکول به دیواره تخمدان می رود. در اینجا، سلول و فولیکول رشد کرده و بالغ می شوند، پس از بلوغ آماده تخمک گذاری هستند.
فولیکول های بالغ را فولیکول های رسیده می نامند و می توانند تا حدود 30 میلی متر در قطر رشد کنند. فولیکول حاوی تخمک بالغ، پاره و این سلول در نزدیکترین لوله فالوپی آزاد شده و از آنجا به رحم می رود.
بدن با تولید هورمون پروژسترون موجب ضخیمتر شدن لایه داخلی رحم می شود تا بتواند وارد این سلول شده را دریافت و لانه گزینی کند. این هورمون توسط سلولهای جدیدی که در تخمدان رشد کرده اند تولید می شود.
این سلولها را جسم زرد می نامند و یک توده سلولی موقتی در تخمدان های خانم بارور هستند که هورمون های بارداری و پروژسترون، استرادیول ترشح می کند.
اگر اسپرم وجود نداشته باشد یا این سلول بارور نشود، ترشح پروژسترون حدود نه روز پس از تخمکگذاری متوقف خواهد شد و این سلول در طول قاعدگی از رحم خارج میشود. بطور میانگین چرخه قاعدگی حدود 28 روز به طول می انجامد.
اگر این سلول بارور شود، جسم زرد و سپس جفت جنین پروژسترون تولید می کنند. این هورمون نه تنها رحم را به یک محیط مناسب برای نگهداری این سلول در حال رشد تبدیل می کند، بلکه مانع از آزادسازی تخمک از تخمدانها خواهد شد.
گاهی اوقات استرس یا عوامل دیگر مانع تخمکگذاری می شوند، این شرایط را چرخه بدون تخمکگذاری می گویند.