چسبندگی لوله رحم

در حالت طبیعی، لوله های رحمی (لوله های فالوپ) تخمدان ها را به رحم مرتبط می کنند. چسبندگی می تواند سدی بین تخمدان و لوله های فالوپ باشد و مانع رسیدن تخمک به اسپرم شود.
بیشتر خانم هایی که به علت چسبندگی لوله های رحمی، نابارور هستند هیچ علامتی ندارند و فقط بعد از مشاوره با پزشک به منظور باردار شدن متوجه مشکل خود می شوند، البته خانم هایی که دچار آسیب شدید لوله های رحمی هستند دچار درد مزمن لگنی می شوند.

چسبندگی لوله های رحمی حدود ۲۰ تا ۲۵% موارد ناباروری را شامل می شود.

چسبندگی می تواند به صورت بسته بودن کامل هر دو لوله یا فقط یکی از لوله ها باشد. همچنین چسبندگی می تواند به علت اسکار لوله های تخمدانی یا دیگر آسیب های وارد شده به لوله که اغلب به علت عفونت های لگنی مثل بیماری التهاب لگن (PID) یا اندومتریوز یا ایجاد بافت اسکار بعد از جراحی های لگنی است، باشد.

درمان چسبندگی

باز کردن لوله های رحمی

جراحی تنها راه موثر در باز کردن لوله های رحمی است.

انواع جراحی به منظور باز کردن لوله های رحمی شامل موارد زیر است:

اتصال دوباره لوله های رحمی. در این روش قسمت های بسته و آسیب دیده لوله برداشته می شود و سپس انتهاهای سالم لوله به یکدیگر متصل می شوند. این روش می تواند به صورت لاپاراتومی (باز) یا لاپاراسکوپی (بسته) انجام شود.
سالپنگوستومی. زمانی که انتهای لوله ها به خاطر تجمع مایع (هیدروسالپنکس) مسدود شده است، انجام می شود. این روش انتهای جدیدی در قسمتی از لوله نزدیک تخمدان ایجاد می کند.
فیمبریوپلاستی. زمانی انجام می شود که قسمتی از لوله های رحمی که نزدیک تخمدان است تا حدی مسدود شده یا اسکار دارد. این روش انتهای فیمبریه لوله های فالوپ را بازسازی می کند.
به طورکلی میزان موفقیت بارداری بعد از باز کردن لوله های رحمی بین ۴۰ تا ۸۵% است که به عوامل مختلفی بستگی دارد:

• سن: خانم های مسن تر شانس کمتری برای بارداری نسبت به زنان جوان تر دارند.
• نوع و میزان چسبندگی لوله: هر چه میزان چسبندگی کمتر باشد، شانس موفقیت جراحی بیشتر است.
• طول لوله فالوپ که سالم باقی مانده و به درستی عمل می کند.
• میزان بافت اسکار در ناحیه لگنی.
• نتیجه تست تعداد اسپرم مرد و دیگر تست های بارداری.
• مهارت جراح.

IVF

خانم هایی با موارد بسیار شدید آسیب و چسبندگی لوله های رحمی، حتی پس از جراحی نیز شانس کمی برای باردار شدن دارند. در این صورت IVF روش مناسبی برای باردار شدن است. معمولا قبل از IVF توصیه می شود لوله آسیب دیده برداشته شود تا میزان موفقیت IVF بیشتر شود.

دکتر فرشته دانشمند

جراح و متخصص زنان، زایمان، نازایی

آدرس: اصفهان-خیابان میر- مطب دکتر فرشته دانشمند
تلفن: ۳۶۶۲۴۴۲۴- ۰۳۱
آدرس کلینیک مونالیزا: اصفهان، خيابان شمس ابادي ساختمان قمرالدوله طبقه چهارم واحد ٤٠٥
تعیین نوبت با خانم شفیعی شماره ۰۹۱۳۳۶۷۷۰۱۴

• نتایج مطالعات محققان موسسه تحقیقاتی کیسر کالیفرنیا نشان می دهد چاقی (شاخص توده بدنی ۳۰ یا بیشتر) و اضافه وزن (شاخص توده بدنی بین ۲۵ و ۳۰) مادر احتمال بلوغ زودهنگام  را در دختران بین سنین ۶ تا ۱۱ سال به ترتیب ۴۰ و ۲۰ درصد افزایش می دهد.
• «آی کوبو»، سرپرست تیم تحقیق، در این باره می گوید:
  «ما می دانیم که وزن مادر می تواند بر وزن دوره کودکی فرزند تاثیر داشته باشد.
  اما در این مطالعه دریافتیم که محیط رحم بر زمان بلوغ نوزاد هم تاثیر می گذارد چرا که مغز انسان در رحم رشد کرده و مغز هم هورمون های تاثیرگذار بر بلوغ را تولید می کند.»

• مطالعه همچنین نشان داد رابطه قابل توجهی بین قندخون بالا در طول بارداری موسوم به هایپرگلیسمی در مادران و شروع زودهنگام رشد سینه ها در دختران وجود دارد،
  اما در مورد مادران مبتلا به دیابت بارداری، این رابطه مشاهده نشد.
• در این مطالعه، تیم تحقیق بیش از ۱۵ هزار دختر و مادر آنها را مورد بررسی قرار دادند.
  مطالعات قبلی نشان داده اند که شروع زودهنگام بلوغ، با افزایش ریسک مشکلاتی نظیر چاقی، دیابت نوع۲، سندروم تخمدان پلی کیستیک، و سرطان در دوره نوجوانی و بزرگسالی همراه است.

دکتر فرشته دانشمند

جراح و متخصص زنان، زایمان، نازایی

آدرس: اصفهان-خیابان میر- مطب دکتر فرشته دانشمند
تلفن: ۳۶۶۲۴۴۲۴- ۰۳۱
آدرس کلینیک مونالیزا: اصفهان، خيابان شمس ابادي ساختمان قمرالدوله طبقه چهارم واحد ٤٠٥
تعیین نوبت با خانم شفیعی شماره ۰۹۱۳۳۶۷۷۰۱۴

علل ناباروري در زنان عبارتند از:

۱) اختلال در تخمك گذاري

اختلال در تخمك گذاري، علت عمده ناباروري در زنان است.
به طوري كه ۳۹% علل ناباروري زنان مربوط به اين مسئله است .
بدون عمل تخمك گذاري لقاح انجام نمي شود و بنابراين زن باردار نمي شود .
بعضي از زن ها ممكن است تخمك گذاري نكنند و يا به طور نامنظم و كم تخمك گذاري كنند و بنابراين ممكن است يا عادت ماهيانه نداشته باشند و يا عادت ماهيانه آنها كم و نامنظم باشد و حتي بعضي خانم ها با آنكه داراي عادت ماهيانه منظم هستند، داراي اختلال در تخمك گذاري هستند.

۲) اختلال در لوله هاي رحمي

در بعضي زنان، لوله هاي رحمي به طور كامل و يا ناقص بسته است.
در نتيجه اسپرم به تخمك نمي رسد. بسته بودن لوله هاي رحمي مي تواند به دليل عفونت، آندومتريوز و يا چسبندگي هايي پس ازعمل جراحي باشد. همچنين ممكن است اين لوله ها پس از يك حاملگي خارج رحمي بسته شوند.

در كشورهاي در حال توسعه نسبت به كشورهاي توسه يافته به علت شيوع بيماري هاي عفوني دستگاه توليدمثلي، ميزان اختلال در لوله هاي رحمي بيشتر است. به طور كلي ۳۰% علل ناباروري زن ها مربوط به اختلال در لوله هاي رحمي است .

۳) آندومتريوز

آندومتريوز، حالتي است كه در آن سنگفرش رحم (آندومتر)‌ رشد می کند و از رحم هم فراتر مي رود و لوله هاي رحمي را نيز مي پوشاند و حتي آنها را مي بندد و در عمل تخمك گذاري اختلال به وجودمي آورد.
آندومتريوز علت ۱۳% موارد ناباروري است  و حدود ۷۰% زنان داراي آندومتريوز، نابارور هستند.

۴)‌ اختلال درگردن رحم يا رحم

ناهنجاري هاي گردن رحم مي تواند سبب ناباروري شود كه از آن جمله مي توان به مشكلات مربوط به ساختمان بدن، عفونت هاي گردن و رحم و يا كيفيت نامناسب ترشحات رحم اشاره كرد.
از طرفي تومورهاي بدخيم رحم و يا بعضي جاي زخم هاي موجود در ديواره رحم مسبب ناباروري است.

۵)‌ مشكلات دستگاه ايمني بدن

مشكلات مربوط به دستگاه ايمني بدن و عوامل ايمونولوژيك نقش مهمي در ايجاد ناباروري دارند.
تشخيص و درمان اينگونه بيماران مشكل است.
در بعضي خانم ها،‌ عليه اسپرم مرد ماده اي بنام آنتي بادي ترشح مي شود كه اسپرم ها را از بين مي برد و يا آنها را غيرفعال مي كند و يا حتي سبب سقط خود به خود در بعضي از آبستني ها مي شود.

مقاربت دردناک

دلایل مقاربت دردناک یا دیسپارونی متفاوت بوده و از مشکلات جسمی تا روانی متغیر است. بیشتر زنان علائم مقاربت دردناک را در برخی مراحل زندگی خود تجربه می‌کنند. درمان بر مداوای دلیل زمینه‌ای جهت کمک به رفع مشکل متمرکز است.

درد لگن

بطور کلی درد لگن نشان دهنده‌ی وجود مشکل در یکی از اندام واقع در این ناحیه مانند تخمدان، لوله‌های فالوپ، دهانه رحم، رحم، واژن، مقعد یا پایین روده‌ها است. دلایل شایع عبارتند از کیست تخمدان، تخمدان پلی کیستیک،اندومتریوز، ادنومیوز، فیبروم رحم.

اختلالات لگن

این وضعیت به هر گونه اختلال در ناحیه لگن اشاره دارد از جمله تمام مواردی که در بالا ذکر شد. سایر اختلالات شایع لگن عبارتند از:

• اختلالات روده مانند یبوست، اسهال و نفخ
• عفونت‌های دستگاه ادراری
• بی اختیاری ادرار
• فیبروم رحم
• افتادگی رحم

بیماری‌های مقاربتی

بیماری‌های مقاربتی منجر به بروز تمام مشکلات زنانه می‌شوند. از علائم بیماری‌های مقاربتی مربوط به شانکروئید، کلامیدیا، شپش عانه، سوزاک، تبخال تناسلی، زگیل تناسلی و ویروس اچ پی وی اطلاع پیدا کنید.

ولوودینیا

تمام دردهای مزمن در ناحیه فرج که به نظر نمی‌رسد دلیل مشخصی داشته باشند تحت عنوان کلی ولوودینیا گروه‌بندی می‌شوند. دلایل احتمالی درد فرج شامل عفونت‌های قارچی، عفونت اچ پی وی و آسیب به این ناحیه است. علائم درد در ناحیه تناسلی سوزش، و درد شدید در فرج می‌باشد. درمان ولوودینیا دشوار است مگر اینکه یک علت مشخص شناسایی شده باشد.

التهاب مهبل

شایع‌ترین انواع التهاب مهبل عفونت‌های قارچی، تریکومونا و واژینوز باکتریال می‌باشند. واژینیت به معنی التهاب بوده و خصوصیت آن سوزش و خارش اطراف واژن و وجود ترشحات بدبو است. این مشکل معمولاً در اثر عفونت یا رژیم غذایی نامناسب بروز پیدا می‌کند.

تمام مشکلات قاعدگی

مشکلاتی مانند خونریزی نامنظم، خونریزی شدید و تاخیر در پریود

مصرف مکمل هنگام تلاش برای بارداری

به محض این که تصمیم به باردار شدن گرفتید، مصرف روزانه مکمل‌های حاوی ۴۰۰ میکروگرم فولیک اسید را شروع کنید. مصرف فولیک اسید احتمال بروز نقص‌های لوله عصبی مانند اسپینا بیفیدا را کاهش می‌دهد. نکته مهم این است که در هفته‌های اولیه بارداری فولیک اسید کافی مصرف کنید. چون در این زمان است که سیستم عصبی و مغز نوزاد شکل می‌گیرد. از آنجایی که ممکن است در هفته‌های اول متوجه باردار بودن نشوید، یکی از توصیه‌های آمادگی بارداری این است که مصرف فولیک اسید را به محض تلاش برای بارداری شروع کنید.

برخی بانوان به فولیک اسید بیشتری نیاز دارند. چنانچه شرایط زیر در مورد شما صدق می‌کند با متخصص درباره تجویز مکمل حاوی ۵ میلی‌گرم فولیک اسید مشورت کنید:

• سابقه خانوادگی نقص‌های لوله عصبی یا ابتلا یکی از والدین به این نقص
• باردار بودن نوزادی دچار نقص لوله عصبی در گذشته
• ابتلا به دیابت
• ابتلا به بیماری سلیاک
• مصرف داروهای صرع
• بالاتر از ۳۰ بودن شاخص توده بدنی

پس از باردار شدن باید هر روز مکمل حاوی ۱۰ میکروگرم ویتامین D مصرف کنید. هنگامی که در جستجوی روش‌های آمادگی برای باردار شدن و آگاهی از اقدامات پیش از بارداری هستید، تغییراتی را که باید در سبک زندگی خود ایجاد کنید نیز مد نظر قرار دهید.

واکسیناسیون  بارداری

عملکرد سیستم ایمنی بدن مادر در دوران بارداری قدری پایین‌تر است، به همین دلیل مادر بیشتر در برابر عفونت و ابتلا به بیماری‌ها آسیب پذیر است. واکسیناسیون بارداری کمک موثری به پیشگیری یا کاهش شدت بیماری‌هایی می‌کند که مادر را بیمار می‌کند یا در طول بارداری به مادر آسیب می‌زند.

واکسن آنفولانزا همواره برای بانوانی توصیه می‌شود که در فصل شیوع آنفولانزا باردار هستند، بنابراین اگر قصد باردار شدن دارید، بهتر است برای محافظت از خودتان در هفته‌های نخست بارداری که هنوز از باردار شدن خود آگاه نشده‌اید، این واکسن را تزریق کنید. واکسن آنفولانزا برای بانوان باردار بی‌خطر است. واکسن‌های زنده‌ای مانند آبله‌مرغان و سرخجه را نمی‌توان در دوران بارداری تزریق کرد، بنابراین یکی از توصیه‌های قبل از بارداری این است که ایمنی در برابر بیماری آزمایش شود و در صورت لزوم واکسن قبل از آبستنی تزریق شود. نکته مهم این است که باید بین بارداری و تزریق واکسن زنده حداقل یک ماه فاصله باشد.

آبله‌مرغان به نظر بیماری جدی نمی‌رسد، اما بانوان باردار در برابر ذات‌الریه ناشی از آبله‌مرغان آسیب‌پذیرتر هستند. اگر بانوان باردار در هفته‌های هشتم تا بیستم بارداری دچار آبله‌مرغان شوند، احتمال اندکی وجود دارد که نوزاد با سندرم آبله‌مرغان مادرزادی متولد شود و در نتیجه پوستش زخم شود، پاها و دست‌هایش به خوبی رشد نکند، التهاب چشم داشته باشد و از مشکلات مربوط به رشد مغز رنج ببرد.

سرخجه عوارض جدی‌تری در پی دارد، ابتلا مادر به سرخجه احتمال سقط جنین، مرده‌زایی و زایمان زودرس را افزایش می‌دهد و اگر سرخجه به جنین منتقل شود، احتمال اندکی وجود دارد که نوزاد با مشکلات متعددی چون اختلال‌های بینایی و شنوایی، آسیب قلبی، میکروسفالی و آسیب‌های کبد و طحال متولد شود.

نژاد، سابقه خانوادگی و سن عامل‌هایی هستند که احتمال متولد شدن نوزاد مبتلا به عارضه‌های مادرزادی ژنتیکی را افزایش می‌دهد که بعضی از آن‌ها به شدت کیفیت و طول عمر کودک را کاهش می‌دهد.

بعضی از عارضه‌های ژنتیکی در بعضی جوامع شیوع بالاتری دارد. اگر چه متخصص آزمایش ژنتیک را همواره پس از بارداری برای بررسی بیماری‌های خاص توصیه می‌کند، اما امروزه آزمایش‌های ژنتیکی پیشرفته‌ای وجود دارد که  مشخص می‌کند آیا حامل بیماری‌های نهفته آتوزومال هستید یا خیر و این ژن به صورت مغلوب و بدون مبتلا کردن شما در بدنتان وجود دارد یا خیر. اگر هم پدر و هم مادر حامل جهش ژنی نهفته آتوزومال باشد، به احتمال ۲۵ درصد نوزاد مبتلا به بیماری متولد می‌شود.

آزمایش ژنتیک پرهزینه است. بنابراین از شرکت بیمه‌گذار خود سوال کنید که آیا این آزمایش را تحت پوشش قرار می‌دهد یا خیر. آزمایش ژنتیک به منظور پیشگیری اولیه و تلاش برای جلوگیری از ابتلا به بیماری از همان بدو امر انجام می‌شود. والدین می‌توانند روش اهدا تخمک یا اسپرم از فرد غیرحامل را برای از بین بردن خطر تولد نوزادی با بیماری مادرزادی امتحان کنند یا از تشخیص ژنتیکی پیش از تولد بهره بگیرند. در این روش والدین لقاح مصنوعی (آی وی اف) را برای بارداری انجام می‌دهند، به این ترتیب که هر تخمک بارور شده بررسی می‌شود تا مبتلا نباشد و صرفاً جنین‌های سالم کاشته می‌شود. روش سوم این است که بارداری انجام می‌شود و سپس سالم بودن جنین از طریق آزمایش آمینوسنتز بررسی می‌شود.