پیشگیری از ویروس کرونا

دکتر فرشته دانشمند

جراح و متخصص زنان، زایمان، نازایی اصفهان

جهت اطلاع از آدرس و ساعات کاری به بخش تماس با ما مراجعه نمایید.

آغاز پروتکل ایزوله سازی خانگی

 

دکتر فرشته دانشمند

جراح و متخصص زنان، زایمان، نازایی اصفهان

جهت اطلاع از آدرس و ساعات کاری به بخش تماس با ما مراجعه نمایید.

دانستنی های سلامت زنان درباره ویروس کرونا

پاسخ به پرسش های شایع در مورد کرونا ویروس در بارداری

دکتر فرشته دانشمند

جراح و متخصص زنان، زایمان، نازایی اصفهان

جهت اطلاع از آدرس و ساعات کاری به بخش تماس با ما مراجعه نمایید.

توجه توجه

می توانید مطالب و اخبار مربوط به کرونا ویروس را در سایت انجمن متخصصین زنان و مامایی ایران مشاهده کنید.

www.naigo.ir

“انجمن متخصصین زنان و مامایی ایران”

https://t.me/NAIGO_IR/389

دکتر فرشته دانشمند

جراح و متخصص زنان، زایمان، نازایی اصفهان

جهت اطلاع از آدرس و ساعات کاری به بخش تماس با ما مراجعه نمایید.

هچینگ آزمایشگاهی جنین

در هچینگ آزمایشگاهی جنین ، تخمک ، از زمان آزاد شدن از تخمدان، پس از باروری و تشکیل جنین تا مرحله لانه گزینی جنین در جداره رحم (اندومتر)، توسط یک لایه نرم بیرونی به نام زونا پلوسیدا محافظت می شود.

این پوشش ژلاتینی مانند که از جنس مولکول های قندی پروتئینی است، باعث محافظت تخمک و جنین می شود؛ یعنی پس از وارد شدن یک اسپرم به تخمک، مانع ورود اسپرم های بعدی می شود و پس از مرحله لقاح، یکی از عوامل هدایت جنین از لوله رحم به سمت رحم است که مانع جداشدن سلول های جنین از یکدیگر می شود.

اما جنین قبل از نفوذ به اندومتر باید از داخل این پوسته، خود را خارج نماید. در واقع پس از رسیدن جنین به حفره رحم و تشکیل بلاستوسیست در روز پنجم پس از لقاح، به طور طبیعی این لایه نازک شده و به کمک آنزیم هایی که از جنین و دیواره رحم ترشح می شوند پاره می شود.

به این فرآیند پاره شدن، هچینگ گفته می شود که باعث به وجود آمدن امکان چسبیدن جنین و نفوذ آن به داخل دیواره رحم می شود که نتیجه این امر بارداری است. اگر مرحله هچینگ (خارج شدن جنین از پوسته خود) انجام نگیرد، بارداری رخ نمی‌دهد.

اما در بعضی موارد زونا پلوسیدا ضخیم تر از حد معمول بوده و احتمال لانه گزینی جنین در اندومتر را کاهش می دهد. معمولاًدر مواردی که لقاح آزمایشگاهی انجام می شود، برخی عوامل مانع نازک شدن زوناپلوسیدا و پارگی آن در اثر آنزیم ها می شوند.

عواملی همچون افزایش سن زنان، سطح FSH بالا در خون مادر و شرایطی که محیط کشت به آن اعمال می کند، باعث مقاوم تر و نفوذ ناپذیرتر شدن زونا پلوسیدا می شود در نتیجه شانس لانه گزینی و حاملگی را کاهش می دهد.

در این موارد، با استفاده از لیزر هچینگ، جنین توسط ایجاد یک شکاف یا سوراخ کوچک در لایه زونا پلوسیدا خارج می شود که باعث تسهیل لایه گزینی (چسبیدن به دیواره رحم) و در نتیجه افزایش شانس بارداری می‌شود.

در حقیقت لیزر هچینگ یک تکنیک آزمایشگاهی برای بهبود بخشیدن به سایر روش‌های مربوط به باروری مانند IVF و ICSI است و برای بیمارانی که دوره انتقال جنین منجمد شده دارند نیز استفاده می شود.

زمان به کارگیری این روش، قبل از انتقال جنین به رحم و در مراحل ابتدایی تشکیل جنین (روزهای دو یا سه بعد از تشکیل زیگوت) و یا در مرحله بلاستوسیت (روزهای پنج یا شش بعد از تشکیل زیگوت) می باشد.

---

بیشتر مطالعه کنید : تشخیص و درمان ناباروری

---

انواع هچینگ آزمایشگاهی

• شیمیایی: در این روش از مواد شیمیایی برای تحلیل رفتن و ضعیف شدن دیواره زونا پلاسیدا استفاده می‌شود. انجام این روش مشکل است و نتیجه آن به مقدار ماده شیمیایی مورد استفاده بستگی دارد. استفاده مقادیر زیاد این مواد، برای جنین مضر است.
• مکانیکی: در این روش با استفاده از ابزار کوچکی مانند سوزنی که در ICSI استفاده می‌شود، حفره‌ای کوچک در زونا پلاسیدا ایجاد می‌گردد. نتیجه این روش بسیار به مهارت متخصص جنین شناسی بستگی دارد تا در حال انجام آن آسیبی به جنین وارد نشود.
• لیزر: در این روش از سیستم میکرو لیزر برای ایجاد برشی در زونا پلاسیدا استفاده می‌شود. این اشعه به صورت کاملا” کنترل شده به بخشی از دیواره جنین یا به عبارت دیگر زوناپلوسیدا تابیده می شود و طولی حدود 35 تا 40 میکرومتر از زونا را حذف می کند. به این فرآیند لیزر هچینگ گفته می شود. تاکنون هیچ گونه گزارشی مبنی بر اثرات نامطلوب استفاده از لیزر بر جنین ها بدست نیامده است زیرا در این روش فقط لایه خارجی (زونا پلاسیدا) تحت تأثیر قرار می‌گیرد. نوزادانی که از این روش در دوران جنینی آنها استفاده شده، سالم هستند.

نتیجه این روش به مهارت متخصص جنین شناسی بستگی ندارد. این تکنیک در مقایسه با دو تکنیک دیگر، درصد موفقیت باروری بیشتری دارد.

---

متخصص زنان و زایمان خوب اصفهان

انتقال نطفه بارور شده داخل لوله رحم Zygote intrafallopian transfer

انتقال جنین در مرحله بلاستوسیست

به طور معمول انتقال جنين در روش هاي کمک باروري (لقاح خارج رحمی)، دو روز بعد از گرفتن تخمک (اووسيت) یعنی در مرحله امبریو یا زمانی که جنين در مرحله 2 يا 4 سلولي به سر مي برد، صورت مي گيرد که در واقع زمانی است که به طور طبيعي تخمک پس از لقاح به رحم مي رسد و شرايط محيطي مناسبي براي بقاي جنين در رحم وجود دارد.

اما در شرایطی می توان با توجه به تعداد تخمک های لقاح یافته، شرایط و سابقه بیمار و صلاح دید متخصص جنین شناسی، به منظور انتخاب جنین بهتر با رشد و کیفیت مناسب و بهبود کیفیت لانه گزینی جنین، کشت جنین ها و  انتقال آن ها را تا روز سوم و یا مرحله بلاستوسیست ادامه داد؛ زیرا انجام موفقیت‌آمیز بارداری مستلزم اتصال بلاستوسیت به دیواره رحم می‌باشد.

مرحله بلاستوسیت چیست ؟ 

در حقیقت بلاستوسیت جنین یا رویانی است که بعد از لقاح، مدت 5 تا 6 روز رشد کرده است و به دو نوع سلول مختلف تقسيم شده است. سلول هاي سطحي(تروفكتودرم) که نهايتا جفت را تشكيل مي دهند و توده سلولي داخلي که تبديل به جنين مي شوند . يك بلاستوسيست سالم در روز ششم از مخاط پوششي خود ( زونا پلوسيدا ) سر بر مي آورد و 24 ساعت پس از سر بيرون آ وردن در مخاط داخلي رحم قرار مي گيرد .

برای رسیدن به مرحله بلاستوسیت، جنین درون انکوباتور (Incubator) در بخش جنین شناسی کشت داده می‌شود تا جنين تکامل بيشتري پيدا کند که در طی این مرحله، جنین هایی که اختلالات ژنتیکی یا کروموزوم غیر طبیعی دارند از بین می روند. 

بنابراین پس از طی این زمان و رشد مناسب جنين، می توان یک یا حداکثر دو جنین را که کيفيت بهتر و پتانسيل رشد بـیشتری دارند، برای انتقال به درون رحم زن انتخاب نمود و عمل انتقال را انجام داد که همین امر خود مي تواند بر روي موفقيت روش هاي کمک باروري تاثير گذار باشد.

از سوی دیگر فعال شدن ژنوم جنيني (محتوای ژنتیکی هر فرد شامل DNA هسته، کلروپلاست و میتوکندری) پس از مرحله 4 يا 8 سلولي رخ مي دهد، بنابراين تعيين کيفيت جنين براساس ژنوم جنيني در روز دوم امکان پذير نبوده و انتخاب جنين بصورت دقيق صورت نمي گيرد . اين درحالي است که انتقال جنين با کيفيت مناسب باعث افزایش موفقيت به ميزان 40 تا 50 درصد در روش هاي کمک باروري مي باشد.

همچنین تعداد جنین‌های انتقالی در مرحله بلاستوسیست کمتر از تعداد انتقال آنها در مرحله امبریو (در دو روز اول) می باشد؛ زیرا قدرت اتصال بلاستوسیست به جداره رحم در مقایسه با مراحل تکاملی قبلی جنین بسیار بیشتر است.

---

بیشتر بخوانید : تشخیص و درمان ناباروری

---

علیرغم فوايد انتقال جنين در مرحله بلاستوسيســت مانند افزایش احتمال لانه گزینی، كـاهش خطر چندقلويـي و امكـان بررســي و ارزيابي ژنتيكي جنين، انتقال بلاستوسيست براي همه زوج ها مناسب نيست و مقداري ريسك نیز دارد.

در تعداد كمي از بيماران، هيچكدام از جنین ها به مرحله بلاستوسيست نرسيده و به تدريج از بين مي روند که اين موضوع به از بين رفتن كل جنین ها مي انجامد.

تصميم گيري براي كشت و انتقال بلاستوسيست به عواملي بستگي دارد كه شامل سن بيمار، سن تخمك، تعداد تخمك هاي بارورشده، موفقيت قبلي لقاح خارج از رحمي، و شايد مهمتر از همه اينها كيفيت جنین (رويان) و شمارش سلول در روز سوم انجام كشت مي باشد.

اما بر اساس تحقیقات كشت و انتقال تا مرحله بلاستوسيست براي بيماران جوان تر، بيماراني كه از اهداكنندگان جوان تر تخمك دريافت مي نمايند، بيماراني كه پاسخ دهنده خوبي هستند (تخمك بيشتري توليد مي كنند) و يا بيماراني كه لقاح خارج از رحمي قبلي موفقيت آميزي داشته اند، نتایج بهتری را به دنبال داشته است.

فرآیند انتقال بلاستوسیت

انتقال بلاستوسیت همانند انتقال جنین در مرحله مورولا به رحم است با این تفاوت که اتصال جنین به جداره رحم بعد از 3-2 روز انجام می‌شود زیرا بلاستوسیت 6-5 روز قبل از انتقال، مراحل تکاملی خود را در بخش جنین شناسی درون انکوباتور طی نموده است.

بلوغ تخمک در آزمایشگاه (IVM)

در روش بلوغ تخمک در آزمایشگاه بـه جـاي تلاش در جهت رشد فوليكول ها در بدن تا 20-18 ميلي متر (مرحله متافـاز II)، با كمك سوزن مخصوص و با استفاده از سونوگرافي واژينال، تخمك هاي نابالغ به قطر10-2میلی متر تخليه شده، سـپس تخمـك هـاي نابالغ بدسـت آمـده در شرايط آزمايشگاه تـا مرحلـه بلـوغ كـشت و نگهـداري مي شوند.

در حقیقت روش IVM نیز مانند  IVFاست، یعنی تخمک‌ها جمع‌آوری و با اسپرم تلقیح داده می شوند (معمولاً با استفاده از روش میکرواینجکشن زیرا نتایج نشان می دهد که میزان لقاح با استفاده از ICSI نسبت به IVF در این روش بیشتر است)، کشت داده می شوند تا جنین تشکیل گردد و عمل انتقال جنین به رحم انجام شود؛ اما تفاوت این دو روش در این است که عمل تخمک کشی در   IVM زمانی انجام می‌گیرد که تخمک‌ها هنوز بالغ نیستند؛ به این معنی که نیازی نیست مشابه روش IVF، زن پیش از جمع‌آوری تخمک‌ها دارو مصرف کند تا تخمک‌ها بالغ شوند.

---

بیشتر مطالعه کنید : تشخیص و درمان ناباروری

---

یعنی پس از عمل پانکچر و استخراج تخمک های نابالغ، روند بالغ سازي آنها به جاي بدن در شرايط آزمايشگاهي و با اسـتفاده از محيط كشت شامل تركيبات مورد نياز بلوغ تخمك (حاوی مواد مغذی و هورمون‌های مورد نیاز) و قرارگیری در انکوباتور به مدت یک تا دو روز انجام می شود؛ سپس سایر مراحل مانند IVF به ترتیب صورت می گیرد.

مواردی نیز وجود دارد که حتی پس از تحریک تخمک گذاری با استفاده از دارو و انجام عمل تخمک کشی، همه یا تعدادی از تخمک های بدست آمده از پانکچر، نابالغ باشند، که در این شرایط نیز می توان از روش IVF استفاده نمود و آن ها را در شرایط آزمایشگاهی کشت داد تا به بلوغ نهایی برسند.

---

لقاح مصنوعی یا IVF چه کمکی به زوج نابارور می‌کند؟

---

 کاربرد میکرواینجکشن

میکرواینجکشن تکنيکی است که با استفاده از روش هاى پيشرفته، یک اسپرم را به طور مستقیم داخل تخمک تزریق می نمایند و برای مدت معینی در دستگاه انکوباتور کشت داده تا به دنبال آن لقاح، تقسیم سلولی و تشکیل جنین صورت گیرد.

تزریق اسپرم درون سیتوپلاسم بر این نکته تأکید دارد که تا زمانی که اسپرم وجود داشته باشد، حتی به تعداد بسیارکم، باروری امکان‌پذیر است. به طور کلی این روش ‌در مواردی استفاده می شود كه اسپرم مرد از نظر تعداد، تحرك و يا شكل، كيفيت لازم را نداشته باشد و یا چندين مورد عمل IVF انجام شده باشد و به نتيجه نرسيده باشد.

البته این فرآیند بدان معنی نیست که میکرواینجکشن تضمینی برای بارداری ایجاد می‌کند اما این روش، شروع فرآیند پیچیده باروری را آسان تر خواهد کرد.

میکرواینجکشن در موارد زیر کاربرد دارد که عبارتند از : 

• زمانی که تعداد اسپرم‌های مرد بسیار کم باشد .
• دیگر مشکلات ناشی از اسپرم همچون شکل غیر طبیعی یا تحرک کم وجود داشته باشد.
• تلاش‌های پیشین برای انجام لقاح خارج رحمی منجر به شکست یا نرخ پایین باروری شده باشد.
• مردان با سابقه وازکتومی که نیاز به برداشت اسپرم از بیضه‌ها یا اپیدیدیم (محل بلوغ اسپرم) می‌باشد.
• در شرایطی که تعداد اسپرم‌ها در مایع منی، صفر شمارش شده است ولی در بافت بیضه اسپرم وجود دارد (آزواسپرمی غیر انسدادی)
• وجود مشکل در انجام انزال مانند افرادی که دچار آسیب طناب نخاعی،‌ دیابت و دیگر اختلالات هستند.

نکاتی در مورد آقایان برای انجام میکرواینجکشن

• قبل از انجام عمل  ICSI، متخصص جنین‌شناس، با بررسی اسپرم زیر میکروسکوپ، باید تصمیم‌گیری نماید که آیا وضعیت اسپرم جهت بارور نمودن تخمک و تشکیل تعداد کافی جنین، مناسب انجام عمل میکرواینجکشن می باشد یا خیر؟
• مرحله بعد بررسی وضعیت مرد در تولید اسپرم بدون مداخله پزشکی است. چنانچه آقا مشکلی در تولید اسپرم نداشت، باید درهمان روز جمع آوری تخمک‌های خانم (انجام عمل پانکچر)، نمونه مایع منی را تحویل دهد.

ولی اگر به طور طبیعی مرد قادر به تولید اسپرم نبود، آنگاه می توان اسپرم را به طور مستقیم از اپیدیدیم (لوله باریک درون بیضه که محل ذخیره و بلوغ اسپرم است) و با استفاده از یک سرنگ باریک برداشته شود (روش PESA) و یا اسپرم را می توان با استفاده از سوزن مخصوص از بیضه‌ها کشید (روش TESA) و یا همچنین می‌توان با برداشتن مقادیر بسیار کوچکی از بافت بیضه، اسپرم‌ها را از آن استخراج نمود (روش TESE)

---

متخصص زنان و زایمان خوب اصفهان

میکرواینجکشن یا تزریق اسپرم داخل تخمک (ICSI)

میکرواینجکشن تکنيکی است که با استفاده از روش هاى پيشرفته، یک اسپرم را به طور مستقیم داخل تخمک تزریق می نمایند و برای مدت معینی در دستگاه انکوباتور کشت داده تا به دنبال آن لقاح، تقسیم سلولی و تشکیل جنین صورت گیرد.

تزریق اسپرم درون سیتوپلاسم بر این نکته تأکید دارد که تا زمانی که اسپرم وجود داشته باشد، حتی به تعداد بسیارکم، باروری امکان‌پذیر است. به طور کلی این روش ‌در مواردی استفاده می شود كه اسپرم مرد از نظر تعداد، تحرك و يا شكل، كيفيت لازم را نداشته باشد و یا چندين مورد عمل IVF انجام شده باشد و به نتيجه نرسيده باشد.

البته این فرآیند بدان معنی نیست که میکرواینجکشن تضمینی برای بارداری ایجاد می‌کند اما این روش، شروع فرآیند پیچیده باروری را آسان تر خواهد کرد.

---

بیشتر مطالعه کنید : درمان ناباروری (IVF)

---

مراحل میکرواینجکشن

مراحل این روش کاملاً مشابه مراحل IVF است؛ اما به جای اینکه بارور شدن تخمک در ظرف آزمایشگاهی انجام گیرد، متخصص جنین‌شناس اسپرم‌های متحرک با شکل نرمال را از نمونه مایع منی استخراج کرده و به طور مستقیم در هر تخمک یک اسپرم تزریق می‌کند.

یعنی مراحل تحریک تخمدان، جمع آوری تخمک و تهیه اسپرم صورت می گیرد و فقط در مرحله چهارم برخلاف آی وی اف که اسپرم شوهر در کنار تخمک خانم در ظرفی کنار هم ریخته می شود تا اسپرم خودش وارد تخمک شده و آن را بارور کند؛ در روش میکرواینجکشن، اسپرم به داخل تخمك تزريق شده و در پی آن لقاح انجام می گیرد.

در اين روش، جنين شناس با استفاده از ميكروسكوپي با بزرگنمايي بالا قادر به تمايز اسپرم هاي طبيعي از غير طبيعي بوده که پس از بي حركت كردن اسپرم، به وسيله سوزني بسيار نازك آن را به داخل تخمك تزريق مي نمايد و به دنبال آن لقاح، تقسیم سلولی و تشکیل جنین صورت می گیرد.

براي بارور نمودن تخمك با اين روش، نیازی به استفاده از تعداد زيادی اسپرم نبوده و براي هر تخمك، يك اسپرم تزريق مي گردد. پس از تشکیل جنین، انتقال جنین به داخل رحم و سایر مراحل مانند روش IVF انجام می شود.

انجام ICSI در یک سیکلIVF، احتمال وقوع بارداری را افزایش می دهد، اما بعد از رخ دادن بارداری، هیچ تفاوتی در شانس موفقیت بارداری ندارد.

البته برخی پزشکان پیشنهاد می دهند که انتقال جنین در مرحله بلاستوسیست انجام شود. به این معنی که تخمک‌های بارور شده به مدت 5 تا 6 روز در محیط خارج رحم باقی بمانند تا مراحل تکاملی خود تا بلاستوسیست را طی نموده و سپس منتقل شوند . 

در عمل ميكرواينجكشن نيز مانند IVF برای افزايش درصد موفقيت چندين تخمك لقاح می يابد. لذا تعداد جنين های تشكيل يافته زياد است؛ اما تعداد جنین‌های انتقالی به سن خانم، کیفیت جنین‌ها، تعداد دفعات قبلی درمان باروری و وضعیت رحم خانم بستگی دارد.

اگر سایر جنين های تشکیل یافته كيفيت مناسبی داشته باشند، تعدادی از آن ها با رضایت زوجین منجمد و نگهداری می شوند تا در صورت نياز برای بارداری های بعدی از اين جنين ها استفاده شود.

---

متخصص زنان و زایمان خوب اصفهان