تست های غربالگری ، پایه و اساس طب پیشگیری هستند . اکثر این تستها از طریق پزشکان عمومی می توانند در دسترس باشند . در برخی موارد برای انجام بعضی تست های اختصاصی ممکن است که نیاز به ارجاع به پزشکان متخصص داشته باشید . این تستها به شما کمک میکند تا بیماریها را قبل از مرحله آسیب جدی به شما و یا مرحله غیر قابل علاج ، بیابید .
1 – استئوپروز یا پوکی استخوان : بیماری است که در آن کاهش تراکم استخوان منجر به شکستگی استخوان می شود . هورمون استروژن در خانم ها سبب افزایش تراکم استخوان می شود ولی در سالهای پس از یائسگی ، خانم ها بدلیل کاهش تولید این هورمون در بدنشان مستعد به پوکی استخوان می شوند .پوکی استخوان در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارد ولی سپس درد های استخوانی و یا شکستگی ها رخ می دهند.انجمن پیشگیری از بیماریها در آمریکا توصیه به انجام این تست در تمامی خانم های 65 ساله و یا مسن تر و نیز انجام آن در خانم های جوانتر به شرط داشتن ریسک فاکتور های استئوپروز می داند .
2 – کانسر پستان یا سرطان سینه : این سرطان شایع ترین سرطان در بین زنان می باشد . حدودا یک نفر از هر نه خانم تا سن 65 سالگی به این سرطان مبتلا می شود .تشخیص این سرطان در مراحل اولیه آن بسیار مهم است چون در این مراحل ، اندازه توده سرطانی کوچک تر است لذا موفقیت درمان جراحی آن بالاتر میرود و نیز در این مراحل اولیه هنوز کانسر به ارگانهای دیگر از قبیل ریه و کبد ومغز استخوان گسترش نیافته است و با درمان از گسترش ( متاستاز ) بیماری جلوگیری می شود .تست های اسکرینینگ کانسر پستان شامل : معاینه پستانها توسط خود فرد(خود آزمایی) و معاینه پستانها توسط پزشک و ماموگرافی پستان می باشند .
اگر چه امروزه روی ماموگرافی و معاینه توسط پزشک تاکید بیشتری می شود ولی بازهم معاینه سینه جای خود را دارد .ماموگرافی می تواند کانسر پستان را در مراحل بسیار اولیه که حتی قابل لمس نیست ، تشخیص دهد . اگرچه ماموگرافی به تنهائی کافی نیست و معاینه پستانها توسط خود فرد و پزشک برای پیدا کردن تمامی موارد بیماری لازم هستند .
3 – افزایش فشار خون : حدود یک ششم کل مردم بیماری فشارخون بالا دارند و میزان بروز این بیماری با افزایش سن فرد ، بالا می رود . این بیماری می تواند در برخی موارد بدون هیج علامت هشدار دهنده ای باشد و عوارض جدی و جبران ناپذیری داشته باشد .درمان این بیماری ریسک بروز بیماری قلبی – عروقی و سکته و نارسائی کلیه را کاهش می دهد .
با پزشکتان در مورد نحوه کنترل وزن و ورزش و کنترل استرس قبل از درمان داروئی صحبت کنید کلا فواصل زمانی چک فشار خون شما ، بسته به وجود سایر فاکتور های خطر ساز در شما از قبیل وجود بیماری های قلبی و سکته مغزی در شما ویا خانواده درجه یک شما دارد . پیشنهاد می شود که افراد بالغ که فشار خون اخیر آنها کمتر از 130 برای سیستول و کمتر از 80 برای دیاستول بوده است ، حداقل سالی یک بار چک فشار خون شوند .
4 – کانسر سرویکس ( سرطان دهانه رحم ) : این سرطان ، سومین سرطان شایع در بین سرطانهای دستگاه تناسلی خانم ها محسوب می شود و علت آن در اغلب موارد آلودگی به ویروس پاپیلومای انسانی و در درصد کمتری آلودگی به ویروس هرپس می باشد . سرطان سرویکس اغلب چندین سال پس از بروز تغییرات پیش سرطانی در سلولهای دهانه رحم گسترش می یابد . لذا انجام تست پاپ اسمیر برای بیمار یابی این کانسر در مراحل اولیه و درمان به موقع آن اهمیت زیادی دارد .
جهت مطالعه بیشتر در مورد تست پاپ اسمیر و فواصل انجام آن به بخش تست پاپ اسمیر در این وب سایت مراجعه فرمائید . همچنین جهت اطلاع از نحوه پیشگیری این سرطان با انجام واکسنHPV به بخش زگیل تناسلی سایت مراجعه فرمائید .
5 – ایدز : ویروس HIV ویروسی است که سبب بیماری ایدز یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی می شود . این ویروس در خون و ترشحات دستگاه تناسلی و سایر مایعات بدنی فرد آلوده وجود دارد . طریقه انتقال بیماری از یک فرد به فرد دیگر از طریق تماس جنسی محافظت نشده ( بدون کاندوم ) به صور تماس جنسی مهبلی ( واژینال ) ، مقعدی ( آنال ) و دهانی ( اورال ) و یا از طریق استفاده از سرنگهای مشترک در تزریقات می باشد . تست های اسکرینینگ برای ایدز ، اساسا تست های خونی هستند وELISA نامیده می شوند . افراد آلوده به ایدز می توانند سالها بدون علامت باشند و فقط از طریق تست خونی بیمار یابی شوند . توصیه می شود که تمامی خانم های حامله و افراد شاغل در سیستم بهداشتی درمانی و افراد در معرض خطر بالای بیماری های جنسی ( دارای رفتارهای جنسی پرخطر و بی بند و بار ) و افراد معتاد تزریقی و کلا هر کسی که طالب انجام این تست باشد ، تست HIV را انجام دهند .
6 – کلسترول خون بالا : افزایش سطح LDL کلسترول خون و یا پائین بودن سطحHDL کلسترول خون سبب افزایش ریسک ابتلا به بیماری تصلب شرائین ( آترواسکلروز ) می شود . آترواسکلروز می تواند در جوانی شروع شود و سالها بدون علامت باقی بماند و سپس منجر به حمله قلبی و یا سکته در سالهای بعدی زندگی می شود . لذا توصیه می شود که افراد بالای سن 20 سال حداقل هر 5 سال یکبار این آزمایش را انجام دهند . انجام سالانه این تست در افراد 40 سال به بالا توصیه می شود .
7 – دیابت قندی تیپ 2 : بیماری شایعی است که در آن قند خون بالاتر از حد طبیعی است و بر اثر اختلال در استفاده از انسولین خون ، کاهش ترشح انسولین و یا هر دو است . دیابت هفتمین علت مرگ در افراد است و تخمین زده می شود که حدود 18% افراد بالای 65 سال به آن مبتلا هستند .
دیابت به طور شایع سبب اختلال و صدمه به ارگانهای بدن می شود و در ابتدا هیچ نشانه ای ندارد تا اینکه عوارض آن بروز یابند . شواهد علمی در دست است که انجام حرکات ورزشی و محدودیت در مصرف کالری ( موجود در نشاسته و شیرینی و شکر ) و کاهش وزن کمک شایانی به پیشگیری از بروز دیابت می کند .
افراد سالم بالای 45 سال سن نیاز دارند که هر 3 سال یکبار قند خون ناشتایشان چک شود . اگرچه افراد دارای ریسک فاکتورهای بیماری نظیر چاقی و یا دارا بودن سابقه خانوادگی دیابت ، نیاز دارند که زودتر از هر 3 سال چک شوند .
8 – کانسرکولون : تمامی افراد سالم درسن 50 سالگی بایستی که آزمایش وجود خون مخفی در مدفوع ونیز سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر داشته باشند . سپس سالانه تست خون مخفی در مدفوع و هر 5 سال یکبار سیگموئیدوسکوپی و یا کولونوسکوپی انجام می شود .
9 – کانسر مثانه :.مردان 3 برابر زنان احتمال ابتلا به آنرا دارند و بیش از 90% موارد کانسر در بیش از 55 سال رخ می دهد . مهم ترین علامت آن وجود خون در ادرار است . سایر علائم آن تکرر ادرار و یا درد در حین ادرار کردن هستند . ه کسی که این علائم را دارد بایستی به پزشک مراجعه کرده و آزمایش ادرار و در برخی موارد سیستوسکوپی برای وی انجام شود . توصیه می شود که کلیه افراد سیگاری و یا شاغل در صنایع چرم و لاستیک و رنگ پس از سن 60 سالگی آزمایش ادراری برای تعیین وجود خون میکروسکوپی در ادرار انجام دهند .
10 – گلوکوما ( آب سیاه چشم ) : بیماری است که در آن فشار داخلی چشم بطور غیر طبیعی بالا می رود و منجر به از دست رفتن تدریجی دید فرد براثر صدمه به عصب بینائی می شود . گلوکوما عامل اصلی کوری غیر قابل برگشت در افراد است و اغلب اوقات در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارد. لذا مراجعه به چشم پزشک حداقل هر 2 سال در افراد بالغ جهت بیمار یابی ضرورت دارد .
11 – ملانوما ( سرطان پوست ) : خطرناکترین فرم سرطان پوست است که ممکن است ارثی باشد. بیشتر موارد آن بدلیل آفتاب سوختگی پوست ایجاد می شود . کانسر پوست شایع ترین کانسر در تمامی افراد چه مرد و چه زن است . ملانوما در مراحل اولیه آن با معاینه کامل و منظم پوست در تمامی نقاط بدن قابل شناسائی است و در این مراحل ابتدائی به درمان بهتر پاسخ می دهد . انجمن سرطان آمریکا پیشنهاد می کند که چک پوست توسط پزشک هر 3 سال یکبار بین سنین 20 تا 40 سال و سپس سالانه از سن 40 سال انجام شود .