علت ترشح زیاد واژن چیست
ترشحات واژن که ممکن است حاوی مخاط دهانه رحم یا مایع دهانه رحم باشد معمولا توسط غدد دهانه رحم تشکیل می شود. این ترشحات اغلب از نظر مقدار ، قوام و حتی بو در مراحل مختلف چرخه قاعدگی تغییر می کند. حتی برخی از خانم ها برای پیش بینی زمان تخمک گذاری برای اقدام به بارداری مخاط دهانه رحم خود را بررسی می کنند تا بتوانند بهترین زمان برای رابطه جنسی را برای افزایش یا کاهش احتمال حاملگی تشخیص دهند. علت ترشح زیاد واژن چیست : حتی اگر قصد بارداری یا جلوگیری از بارداری را ندارید، آگاه بودن به میزان مخاط واژن و زمان آن و همچنین موارد طبیعی می تواند برای سلامت شما و سلامت باروریتان مفید باشد. بنابراین در این مقاله توضیاح لازم در مورد ترشحات واژن به شما ارائه می شود.
تغییرات ترشحات طبیعی در چرخه قاعدگی
بلافاصله بعد از قاعدگی ، مخاط دهانه رحم چندین مرحله را طی می کند که هر مرحله یک تا سه روز طول می کشد. به طور معمول ، چند روز اول بعد از پریود دهانه واژن شما خشک است و ترشحات خاصی را مشاهده نمی کنید، سپس ترشحات بیشتر شده و کمی شبیه لوسیون می شود. در مرحله بعدی ، ممکن است حالت خیس شدن و آبکی ترشحات را احساس کنید که بیشتر خانم ها آن را با عفونت اشتباه می گیرند. بعد از آن ترشحات شبیه سفیده تخم مرغ می شود که نشانه نزدیک شدن به زمان تخمک گذاری می باشد. این نوع ترشحات از ۱ تا ۵ روز طول می کشند و تقریبا در میانه یک چرخه قاعدگی طبیعی رخ می دهد.
در واقع به طور معمول ، اوج هورمون لوتئین ساز (LH) و استروژن منجر به افزایش و تغییر مخاط دهانه رحم می شود و این اوج درست قبل از تخمک گذاری است. البته میزان افزایش مخاط دهانه رحم در روزهای مختلف چرخه قاعدگی برای خانم ها متفاوت است.بدنبال این دوره یک تا پنج روزه افزایش مایعات دهانه رحم ، یک بار دیگر ترشحات قبل از قاعدگی خشک و چسبنده می شود. با این حال ، برخی از خانم ها نمونه دیگری از مخاط واژن شبیه سفیده تخم مرغ را درست قبل از شروع قاعدگی نیز تجربه می کنند.
دلایل تغییرات مخاط واژن در طول یک چرخه قاعدگی
بدن خانم ها از نظر هورمونی با همدیگر متفاوت است ، اما در برخی موارد ، دلایلی برای تفاوت در مایعات دهانه رحم وجود دارد. اگر در بررسی مخاط دهانه رحم خود مشکل دارید و نمی دانید که ترشحات شما طبیعی است یا خیر می توانید یک معاینه نزد متخصص زنان انجام دهید. به علاوه اگر کاملا با ترشحات خود آشنایی دارید و یک تغییر غیر طبیعی یا ناگهانی را مشاهده کردید حتما با یک پزشک متخصص در میان بگذارید و معاینه شوید.
۱- ترشحات ناشی از عفونت های واژن
شما باید بتوانید ترشحات طبیعی واژن را از عفونت واژن تشخیص دهید. به طور کلی مخاط واژن سالم، شفاف یا کمی مایل به زرد است ، در حالی که ترشحات خاکستری یا سبز با بوی بد یا همراه با خارش یا تحریک می تواند نشانه ای از انواع عفونت ها باشد .اگر ترشحات واژن بیشتر شبیه قوام پنیر خامه ای است، بوی بد می دهد ، مقدار آن خیلی زیاد است یا بصورت ناگهانی افزایش می یابد یا دچار خارش یا سوزش می شوید ،برای معاینه به پزشک مراجعه کنید تا در صورت تشخیص عفونت هرچه سریع تر درمان انجام شود.
۲- ترشحات واژن ناشی از واکنش های التهابی
گاهی اوقات بافت های واژن یا ولو می توانند به مواد پاک کننده ، لباس زیر یا سایر موارد حساس باشند. در نتیجه باعث ایجاد واکنش آلرژیک و تحریک می شود. علائم آلرژی به طور معمول شامل خارش یا درد است ، اما افزایش ترشحات نیز ممکن است اتفاق بیفتد. شرایط التهابی ، از جمله ولویت سلول پلاسما که بسیار نادر است و DIV واژینیت التهابی دزکواماتور نیز ممکن است باعث ترشح بیش از حد واژن شود.
۳- ترشح واژن ناشی از مقاربت
ترشحات واژن در هنگام تحریک یا بعد از مقاربت طبیعی است و البته اگر دخول انجام شده باشد تشخیص آن از منی کار سختی است، زیرا مواد خروجی همگی بی رنگ هستند و از نظر قوام مشابه می باشند. البته با اینکه منی آبکی است ، اما مانند مخاط بارور واژن حالت کشسان ندارد .
۴- ترشحات واژن ناشی از مسائل پزشکی
زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) ممکن است به دفعات کمتری تخمک گذاری کنند یا اصلاً تخمک گذاری نکنند و پیگیری تغییرات مخاط دهانه رحم بخصوص برای تشخیص زمان تخمک گذاری برای آن ها معمولا مشکل ایجاد می کند. سایر موارد پزشکی ، از جمله مشکلات تیروئید یا استرس بیش از حد و شدید نیز ممکن است در زمان تخمک گذاری و تولید ، کیفیت و کمیت مخاط دهانه رحم تداخل ایجاد کند. ترشحات ناشی از سرطان های دستگاه تولیدمثل نیز نادر است.
اما گاهی اوقات ، خونریزی یا ترشحات غیرطبیعی واژن می تواند نشانه ای از سرطان دستگاه تولید مثل زنان باشد. از جمله این موارد می توان به سرطان دهانه رحم ، رحم یا تخمدان اشاره کرد. کنترل بارداری با داروهای هورمونی مثل قرص های ضد بارداری نیز می تواند منجر به افزایش مخاط و ترشحات واژن شود. به خصوص هنگامی که برای اولین بار شروع به مصرف این داروها می کنید و بدن شما می خواهد با تغییرات سطح هورمونی سازگار شود احتمال افزایش ترشحات وجود دارد. 
بررسی ترشحات برای برنامه ریزی و اقدام به بارداری
شما می توانید با بررسی نوع ترشحات خود در طول چرخه قاعدگی بهترین زمان مناسب برای بارداری را تشخیص دهید. معمولا زمانی که به روزهای تخمک گذاری خود نزدیک می شوید مخاط دهانه رحم یک حالت ژلاتینی مانند سفیده تخم مرغ را دارد. به علاوه اگر خودتان نمی توانید از روی بررسی ترشحات واژینال زمان تخمک گذاری را تشخیص دهید، کیت های پیش بینی تخمک گذاری (OPK) روش دیگری برای پیش بینی دقیق تر تخمک گذاری قبل از بروز آن می باشد تا بتوانید در زمان مناسب برای بارداری رابطه جنسی داشته باشید. البته برخی خانم ها از این روش به عنوان یک روش طبیعی جلوگیری از بارداری نیز استفاده می کنند که یک روش تضمینی نیست. زیرا ما نمی توانیم زمان دقیق تخمک گذاری را مشخص کنیم و همه چیز بر اساس حدسیات است.
خود این کیت ها نیز تایید نمی کنند که تخمک گذاری رخ داده است ، اما تخمک گذاری احتمالی را پیش بینی می کنند و نشان می دهد که تغییرات هورمونی لازم برای تخمک گذاری تشخیص داده شده است. یعنی احتمال بارداری در صورت داشتن رابطه جنسی در این زمان وجود دارد. بخاطر داشته باشید که تخمک بارور ۲۴ ساعت الی ۴۸ ساعت بعد از تخمک گذاری فعال است و اسپرم مرد نیز می تواند در مخاط حاصل از دهانه رحم تا پنج روز زنده بماند که احتمال بارداری را افزایش می دهد.
ترشحات سفیده تخم مرغی
اگر متوجه ترشحات واژن مانند سفیده تخم مرغ شدید، به احتمال زیاد نزدیک به تخمک گذاری هستید. مخاط دهانه رحم شبیه سفیده تخم مرغ بارورترین نوع مخاط دهانه رحم است و در نمودارهای باروری و تلاش برای باروری اغلب به صورت EWCM نوشته می شود. در این زمان ویسکوزیته و PH مخاط برای حرکت اسپرم به سمت تخمک ایده آل است. برخی خانم ها ترشحات واژن را یک مشکل آزار دهنده و غیر بهداشتی می دانند. آن ها حتی ممکن است برای “تمیز کردن” خودشان از مواردی مانند دوش واژینال استفاده کنند. با این حال ، هر کسی که قصد بارداری دارد می داند که وقتی ترشحات شبیه سفیده تخم مرغ را می بینید ، زمان رابطه جنسی فرا رسیده است. ترشحات مانند سفیده تخم مرغ به اسپرم ها کمک می کند تا در محیط اسیدی تر واژن زنده بمانند.
اگر مخاط دهانه رحم کیفیت مناسب برای باروری را نداشته باشد ، اسپرم قادر به شنا و حرکت به سمت تخمک و یا زنده ماندن نخواهد بود. در نتیجه بارداری اتفاق نمی افتد. کمبود مخاط دهانه رحم با کیفیت گفته شده یعنی شبیه سفیده تخم مرغ می تواند عدم تعادل هورمونی یا مشکلات تخمک گذاری را نیز نشان دهد. برخی از خانم ها دوباره قبل از فرا رسیدن پریود بعدی مخاطی شبیه مخاط بارور را مشاهده می کنند. این ترشحات دیگر نشانه تخمک گذاری نیست و رابطه جنسی در این زمان به باردار شدن شما کمک نمی کند.
چند نکته در مورد ترشحات قبل از تخمک گذاری
معمولاً باید فقط چند روز قبل از تخمک گذاری متوجه مخاط شبیه سفیده تخم مرغ شوید. اما برخی از زنان چندین بار این نوع ترشحات را در طول چرخه خود مشاهده می کنند و در این صورت حدس زدن زمان تقریبی تخمک گذاری هم سخت می شود. این شرایط در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) شایع است. از آنجایی که نمی توان فهمید کدام یک از این ترشحات شبیه سفیده تخم مرغ مربوط به قبل از تخمک گذاری است ، در این حالت ، شما باید هر بار که این ترشحات را می بینید رابطه جنسی داشته باشید. به علاوه اگر فکر می کنید ترشحات شما غیر طبیعی هستند باید به پزشک مراجعه کرده و معاینه شوید.
ترشحات قبل از تخمک گذاری چگونه تولید می شوند؟
هورمون هایی که تخمک های بارور را در حین تخمک گذاری ترشح می کنند باعث ایجاد تغییرات دیگری نیز در بدن شما می شوند. این تغییرات شامل مواردی مانند ترشحات واژن شبیه سفیده تخم مرغ، تغییرات دهانه رحم و حتی خلق و خوی شما می باشد. به عنوان مثال ، درست قبل از تخمک گذاری ، دهانه رحم شما بالاتر رفته ، نرمتر و بازتر می شود. همچنین ، هنگام باروری بیشتر ، میل شما به رابطه جنسی نیز افزایش می یابد. این حالت ها کاملا طبیعی است و حتی شما را مجبور می کند بصورت طبیعی با میل خودتان در زمان مناسب برای بارداری رابطه برقرار کنید. به طور کلی استروژن هورمونی است که مسئول ترشحات شبیه سفیده تخم مرغ است.
اگر سطح استروژن کم باشد ، این ترشحات نیز کمتر شده و احتمال باروری کاهش پیدا می کند. این ترشحات بین انگشتان کشیده می شود اما پاره نخواهد شد و کاملا شفاف هستند. اما مخاط غیر بارور حالت شکننده، مات و چسبنده دارند.
مشکلات احتمالی ناشی از ترشحات واژن برای بارداری
در صورت بررسی مخاط برای باردار شدن یا به عنوان روشی برای جلوگیری از بارداری ، چند مسئله مهم وجود دارد. البته توجه داشته باشید که این مسائل لزوماً نشان دهنده مشکل باروری نیستند. با این حال به شکل زیر می باشند و باید به آن ها توجه شود:
ترشحات بدون افزایش دما
مخاط دهانه رحم بارور به طور معمول نشانه ای از تخمک گذاری است. بر اساس نمودار درجه حرارت پایه بدن ، بعد از تخمک گذاری تا سه روز افزایش دما رخ می دهد. بنابراین اگر ترشحات شبیه سفیده تخم مرغ را مشاده کردید ، اما هرگز افزایش دما را تجربه نکردید، چه معنایی دارد؟ چند دلیل ممکن است وجود داشته باشد:
- ممکن است شما از زنانی باشید که پس از تخمک گذاری دچار افزایش دمای بدن نمی شوند. البته درصد این زنان بسیار کم است.
- ممکن است درجه حرارت خود را با دقت بررسی نکرده باشید و این اتفاق می افتد اما شما متوجه نشده اید.
- ممکن است اصلا بدنتان تخمک گذاری انجام ندهد که در این صورت یک مشکل باروری است و باید حتما توسط متخصص بررسی شود.
بنابراین اگر بعد از دیدن مخاط دهانه رحم شبیه سفیده تخم مرغ افزایش دما ندارید و این حالت در هر چرخه به طور مکرر اتفاق می افتد ، باید این موضوع را به کمک یک پزشک بررسی کنید. او برخی از آزمایش های باروری را انجام می دهد ، یا در مورد نمودار دمای بدن (اگر مشکل از روش نمودار شما باشد) مشاوره های لازم را ارائه خواهد داد.
عدم مشاهده ترشحات شبیه به سفیده تخم مرغ
باید این نکته را بدانید که هر زنی مخاط دهانه رحم شبیه سفیده تخم مرغ نخواهد داشت. اما این لزوماً به این معنا نیست که شما با مشکل باروری روبرو هستید و تنها باید بررسی شود. بعضی از خانم ها ممکن است مخاط آبکی گردن رحمی بیشتری داشته باشند که هرگز کاملاً شبیه سفیده تخم مرغ خام نمی شود. اگر شما نیز در این وضعیت هستید، بهترین زمان برای داشتن رابطه جنسی برای باردار شدن ، روزهایی است که مخاط دهانه رحم آبکی دارید. همچنین مصرف برخی از داروهای کمک باروری مانند کلومیفن می تواند باعث کاهش ترشحات شبیه سفیده تخم مرغ شود. در این صورت پزشک شما ممکن است استفاده از یک روان کننده مناسب برای باروری بهتر و حرکت آسان اسپرم ها را را توصیه کند. البته نباید از روان کننده های معمولی استفاده کنید.
زیرا می توانند برای اسپرم مضر باشند و ممکن است حالت طبیعی و تعادل pH واژن شما را مختل کنند. از پزشکتان بخواهید که بهترین روان کننده را به شما معرفی کند. دوش واژن نیز می تواند ترشحات مربوط به بارداری را کاهش دهد و حتی باعث کاهش احتمال بارداری شود. به همین دلیل این دوش ها هیچ وقت توسط پزشکان متخصص توصیه نمی شوند. بخصوص اگر قصد باردار شدن دارید نباید از این دوش ها استفاده کنید. همچنین برخی از محصولات “پاک کننده” واژن باکتری های خوبی را که باعث از بین رفتن عفونت های قارچی می شوند، همراه با آلودگی ها از بین می برند. آن ها همچنین می توانند باعث تحریک شوند. ترشحات واژن یک روش طبیعی توسط بدن شما برای تمیز نگه داشتن این منطقه است و نباید با وسواس و شست و شوی بیش از حد واژن خودتان باعث افزایش بیماری های عفونی شوید.
سخن آخر
ترشحات واژن بخشی طبیعی از یک سیستم تولید مثل سالم است و همیشه نشانه عفونت یا بیماری نیست. اگرچه ممکن است مجبور شوید آن را بشویید ، اما حتی نیازی به شست و شوی مداوم و کامل آن ها نیست. ترشحات واژن برای هدفی مشخص ایجاد شده اند و نباید آن ها را از بین برد. تنها زمانی باید نگران شوید که با علائمی مانند درد و خارش و یا رنگ غیر طبیعی همراه باشند. عفونت ها با مصرف آنتی بیوتیک درمان می شوند. اما در صورت عدم درمان می توانند باعث ناباروری گردند. این ترشحات هنگامی که در زمان باروری چرخه خود هستید ، به زنده ماندن و حرکت اسپرم ها کمک می کند.
در سایر مواقع چرخه نیز ، میکروارگانیسم های بالقوه عفونی را دور نگه می دارد. هر ماه باید دو تا پنج روز ترشحات شبیه سفیده تخم مرغ را داشته باشید. اگر مقدار این ترشحات خیلی بیشتر طول می کشد و از نظر حجمی نیز خیلی زیاد است و یا اصلا آن ها را تجربه نمی کنید حتما با یک پزشک در میان بگذارید.
دکتر فرشته دانشمند
متخصص زنان اصفهان
جهت مشاهده پیج اینستاگرام خانم دکتر فرشته دانشمند متخصص زنان و زایمان اصفهان کلیک کنید.
