گاهی اوقات، لقاح مصنوعی بهعنوان اولین گزینه به زنان بالای چهل سال پیشنهاد میشود، علاوه بر آن در مواقعی که زوجها وضعیت جسمانی خاصی نیز دارند، این درمان پیشنهاد میشود؛ برای مثال اگر زوجها دارای شرایط زیر باشند، از این درمان استفاده میشود:
۱. انسداد یا تخریب لولهی فالوپ
وقتی لولهی فالوپ، آسیبدیده یا مسدود باشد، تخمک بهسختی بارور میشود و رویان نیز با دشواری به رحم منتقل میشود.
۲. اختلالات تخمکگذاری
اگر تخمکگذاری بهندرت صورت گیرد یا اصلا اتفاق نیفتد، تخمکهای کمتری برای باروری در دسترس هستند.
۳. یائسگی زودرس
یائسگی زودرس موجب عملکرد غیرطبیعی تخمدان در سنین زیر چهل سال است. اگر تخمدان بهخوبی کار نکند، هورمون استروژن کافی تولید نخواهد شد یا تخمکها بهشکل معمول و طبیعی آزاد نخواهند شد.
۴. آندومتریوز
اندومتریوز زمانی رخ میدهد که بافتهای رحم در بیرون از رحم قرار میگیرند و رشد میکنند. این موضوع عملکرد تخمدان، لولهی فالوپ و رحم را تحتتأثیر قرار میدهد.
۵. فیبروم رحم
فیبروم رحم، تومورهایی خوشخیم هستند که در دیوارهی رحم قرار میگیرند و در زنان در دههی سی و چهل زندگی بسیار رایج هستند. فیبرومها در القا و قرارگیری تخمک بارورشده دخالت میکنند.
۶. برداشتن یا عقیمسازی لولهی رحم
توبکتومی یا عقیمسازی لولهای نوعی عقیمسازی است که در آن برای جلوگیری از بارداری، موقتا لولههای فالوپ بریده یا مسدود میشوند. لقاح مصنوعی میتواند جایگزینی برای برگرداندن لولههای فالوپ باشد.
۷. اختلال در تولید اسپرم یا عملکرد آن
اگر تمرکز اسپرمها زیر حد متوسط باشد، یعنی حرکت آنها کند باشد یا شکل و حجمشان غیرطبیعی باشد، قدرت بارورکردن تخمکها را نخواهند داشت. وجود اختلالات در اسپرم مرد باید از سوی پزشک متخصص بررسی بشود تا دلایل پنهان آن کشف شود و درصورتیکه مشکل حلشدنی باشد، راهکارهای لازم بهکار برده شوند.
۸.
اختلالات ژنتیکی
در این قضیه، هیچ علت مشخصی برای ناباروری نیست و علیرغم معاینات لازم برای تشخیص مسئله، دلیل ناباروری قابلشناسایی نیست.
۹. اختلالات ژنتیکی
اگر احتمال انتقال اختلالی ژنتیکی از سوی والدین به جنین وجود داشته باشد، از روش تشخیص ژنتیکی پیشکاشتی استفاده خواهد شد. در این روش از لقاح مصنوعی کمک گرفته میشود و بعد از جمعشدن و باروری تخمکها برای بررسیِ بودن یا نبودن مشکلات ژنتیکی معاینه میشوند. گفتنی است همهی مشکلات ژنتیکی با معاینههای قبلی قابلتشخیص نیستند. درهرحال رویانهایی که با معاینهی کلی بدون مشکل شناخته شدند، میتوانند به رحم منتقل شوند.
۱۰. محافظت از بارداری برای سرطان یا سایر وضعیتها و مشکلات پزشکی
اگر در آستانهی درمانهای سرطان، مانند شیمیدرمانی یا پرتودرمانی باشید، احتمال ناباروری وجود دارد. در این زمینه نیز لقاح مصنوعی گزینهای پیش روی شما است. در این روش میتوان تخمکها را جمعآوری کرد و آنها را در حالتی غیربارور منجمد و نگهداری کرد. احتمال اینکه تخمکها را بارور کرده و سپس منجمد کرد نیز وجود دارد.
زنانی که رحمی آماده ندارند و بارداری برایشان مشکلات جدی بههمراه دارد، میتوانند از لقاح مصنوعی استفاده کنند، به این صورت که فرد دیگری حاملگی را بر عهده بگیرد. در این مورد، تخمک بارور میشود؛ اما رویان شکلگرفته در رحم فرد دیگری رشد میکند و پرورش مییابد.
دکتر فرشته دانشمند