امکان بارداری برای زنان مبتلا به HIV
بارداری برای زنان مبتلا به HIV : بیماری نقص سیستم دفاعی بدن یا همان ایدز بیماری‌ای است که هنوز هم اسم آن برای خیلی‌ها ترسناک است و با وجود همۀ پیشرفت‌های حاصل‌شده در خصوص کنترل و کاهش عوارض، همچنان نگاه عموم مردم به آن تغییر نکرده است. «HIV» نوعی ویروس است که به مرور زمان عملکرد سیستم دفاعی بدن را مختل می کند و فرد مبتلا آهسته آهسته در برابر بیماری‌ها و حتی سرماخوردگی‌های ساده و پیش‌پاافتاده هم آسیب‌پذیر می‌شود. اما دانستنی‌های ایدز و مشکلات مبتلایان به این بیماری بسیار فراتر از اینهاست. یکی از این موارد بارداری زنان مبتلا به ایدز است.
زنانی که به هر دلیلی به این بیماری مبتلا هستند و دوست دارند لذت مادر شدن را هم تجربه کنند. پیشرفت‌های پزشکی چند سال اخیر باعث شده این افراد هم بتوانند شانسی برای تجربه تپیدن نبضی دیگر در رگ‌هایشان داشته باشند. تجربه‌ای که البته هنوز هم به اما و اگرهای زیادی وابسته است. اما با این وجود قرار است وزارت بهداشت برای کمک به این مادران و جلوگیری از تولد نوزدان مبتلا به این بیماری، از زنان باردار در سراسر کشور تست HIV بگیرد.
اقدامی که به گفتۀ مسئولان ادارۀ ایدز، این وزارتخانه می‌تواند علاوه بر شناسایی به‌موقع مادران مبتلا و بهبود روند درمانی آنها، در کاهش تولد نوزادان بیمار نیز نقش بسیار مؤثری داشته باشد. اما این اقدام وزارت بهداشت تا چه حد می‌تواند برای بارداری بی‌خطر یا کم‌خطر زنان مبتلا به ایدز مؤثر باشد؟
زنان مبتلا به ایدز برای فرزندآوری چه اقداماتی انجام می‌دهند؟
در سال‌های گذشته امکان بچه‌دار شدن برای مادران مبتلا به ایدز در حد صفر بود.
در واقع هیچ روش درمانی مؤثر و علمی‌ای وجود نداشت تا نوزادی سالم از چنین مادرانی متولد شود، به همین دلیل هم سقط جنین اولین و آخرین پیشنهاد پزشکان برای مادران مبتلا به این بیماری بود. اما طی سال‌های گذشته با تلاش‌های صورت‌گرفته در خصوص کنترل این بیماری امکان فرزندآوری برای این زوج‌ها فراهم شده است که البته تابع شرایط خاصی است؛ مبتلایان به ایدز در صورتی که خواهان تولد فرزندی سالم هستند باید قبل از بارداری به پزشک مراجعه و همزمان اقدامات درمانی را آغاز کنند تا امکان انتقال بیماری از مادر به جنین به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند:
«شناسایی ویروس در صورت مثبت بودن تست HIV، انجام آزمایش‌های لازم برای مشخص شدن میزان ویروس در خون مادر، اقدامات درمانی ضدویروس، زایمان به شیوه سزارین و پرهیز از شیردهی مادر به نوزاد پس از تولد از جمله اقدماتی است که برای چنین مادرانی انجام می‌شود.»
بیشتر بدانید : واکسن گارداسیل و مزایای آن
با این وجود این متخصص زنان معتقد است خودداری از فرزندآوری همچنان منطقی‌ترین انتخاب برای زنان مبتلا به این بیماری است. «اولین نکته این است که زنان مبتلا احتمال سقط جنین بالایی دارند، از سوی دیگر همه اقدامات انجام‌شده ریسک ابتلا و در واقع انتقال ویروس از مادر به جنین را کاهش می‌دهد و هیچ چیز در چنین روش‌های درمانی قطعی نیست. مسئلۀ بعدی سلامت خود مادر است، زنان باردار در شرایط معمولی آسیب‌پذیری بیشتری در مواجهه با بیماری‌ها دارند.
مادری که به ویروس HIV مبتلاست بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌ها قرار دارد. حتی بیماری ساده‌ای مثل آنفلوانزا هم می‌تواند برای جان مادر خطرناک باشد. به همین دلایل توصیه نخست ما خودداری از بچه‌دار شدن است، اما اگر در مواردی بیمار به بچه‌دار شدن اصرار داشته باشد، پس از توضیح شرایط، آنها را تحت مراقبت‌های درمانی با همان شرایط اشاره‌شده قرار می‌دهیم.»
مادرانی که در حین بارداری به ابتلا به این بیماری مشکوک می‌شوند نیز توصیه می‌شود:
«مادرانی که همسران آنها به مواد مخدر به خصوص از نوع تزریقی آن اعتیاد دارند. یا مدتی را در زندان سپری کرده‌اند باید با پزشک مشورت کنند، چون ریسک ابتلا به ایدز در این افراد بیشتر است. همچنین زنانی که از رابطۀ خارج از چارچوب زناشویی همسرشان مطمئن هستند. یا همسرشان به کشورهای خاصی سفر کرده است هم در گروه افراد مشکوک قرار می‌گیرند. و باید با توصیۀ پزشک این تست را انجام دهند. این مادران در هر سن بارداری که باشند باید به پزشک مراجعه کنند و با راهنمایی او به نزدیک‌ترین مراکز درمانی وزارت بهداشت ارجاع داده می‌شوند.»
«با تصمیم ادارۀ ایدز وزارت بهداشت، تست HIV از همۀ زنان باردار گرفته می‌شود.
البته طرح پیشگیری انتقال بیماری مادر به کودک از سال ۹۳ در برخی دانشگاه‌ها آغاز شد
و در مناطق حاشیه‌ای به اجرا درآمد.
آغاز درمان برای مادران مبتلا به ایدز موجب می‌شود احتمال انتقال بیماری از مادر به جنین به کمتر از دو درصد برسد.
به همین دلیل تأکید می شود همۀ زنان باردار این تست را انجام دهند.»
دکتر فرشته دانشمند
متخصص زنان اصفهان
جهت مشاهده پیج اینستاگرام خانم دکتر فرشته دانشمند متخصص زنان و زایمان اصفهان کلیک کنید.
بیشتر بخوانید:
علائم کم خونی در بارداری و عوارض آن
چگونگی افزایش احتمال بارداری بعد از سزارین
خطرات و عوارض جانبی آزمایش آمنیوسنتز